W środę 14.08 o godz. 21:30 zapraszamy do Księgarni Hiszpańskiej Elite/Księgarni Kwiarnii Podróżniczej Bonobo na Małym Rynku 4 na pokaz filmu Nowa Wspaniała Ziemia (Brava Gente Brasileira)w reżyserii Lúcii Murat.
Lúcia Murat w
Nowej Wspaniałej Ziemi (tytuł w wersji oryginalnej: „Brava Gente Brasileira”
(dosł. dzielny brazylijski naród) jest cytatem niepodległościowego hymnu
Brazylii, obowiązującego do 1890 r.), na nowo odczytuje historię Brazylii.
Podbój Nowego Świata przez Portugalczyków i kolonizację Indian przedstawia w
krytycznej postkolonialnej perspektywie. Trzonem akcji filmu jest historia
spotkania Diogo Luísa de Albuquerque de Melo Pereiry e Cáceres, astronoma,
kartografa i przyrodnika z Coimbry i Anote, Indianki ze społeczności Kadiwéu. W
rzeczywistości Lúcia Murat pod pretekstem stereotypowej historii białego
konkwistadora i pozornie podporządkowanej mu miejscowej kobiety, skrupulatnie
analizuje zderzenie dwóch światów, odmiennych logik, mentalności i postaw
życiowych. Ekspansywni Europejczycy i bohaterscy Indianie, tak w pierwszej
chwili odczytujemy przesłanie filmu ale Lúcia Murat chce pokazać znacznie
więcej. Zestawia między sobą Portugalczyków z różnych klas społecznych, np.
naukowca Diogo z Pedro, byłym bandytą, który dorobił się tytułu kapitana,
szukając odpowiedzi na możliwe zarzuty obrońców konkwisty: niemożliwe, by
wszyscy biali byli źli. W rezultacie brutalność Portugalczyków i religijna
hipokryzja zostają przez Murat ujęte w kategorii historyczno-kulturowej
spuścizny i cywilizacyjnej specyfiki i odmienności. Rozumiemy to dobitnie
poprzez zestawienie z tradycjami występującego w filmie ludu Kadiwéu. Niezrozumiałe
dla Portugalczyków, nieludzkie i występujące przeciw chrześcijańskim prawom
zwyczaje Kadiwéu, tworzą w rzeczywistości doskonale funkcjonujący ekosystem,
spójną kulturę opartą na zasadach empatii i humanitaryzmu, które kultura
Europejska rozpozna dopiero kilka wieków później (np. stosunek Indian do osób
homoseksualnych czy tans-gender).
 |
| źródło: http://cultura.culturamix.com/regional/americas/os-kadiweu |
 |
| źródło: http://guerras.brasilescola.com/seculo-xvi-xix/os-kadiweu-guerra-paraguai.htm |
 |
| zdjęcie z Kolekcji Boggiani 1892 r., źródło: http://www.iande.art.br/boletim010.htm |
Kadiwéu posługują się w filmie własnym językiem, nie są tłumaczeni, widzowie nie rozumieją ich języka. Zmusza to obserwującego widza do skupienia się na ich zachowaniu, tak jak kiedyś musieli robić to Portugalczycy. Autorka zamyka przedstawioną historię w klamrę tradycji oralnej Indian. Film jest w rzeczywistości opowieścią starej Indianki, jedną z wielu opowieści , które czekają jeszcze na swoich słuchaczy. Przez ten zabieg Murat postuluje odrzucenie europocentryzmu, podkreśla, że opowiedziana historia nie bazuje na europejskich źródłach historycznych ale jest pamięcią ofiar, ich perspektywą i ich sposobem odczytywania przeszłości.
Kadiwéu
zostali obsadzeni w filmie, dzięki czemu słyszymy ich język, obcujemy z ich muzyczną
i muzyczno-rytualną tradycją, doświadczamy otaczającej ich audiosfery.
Indianie
Kadiwéu zamieszkują tereny stanu Mato Grosso do Sul prze granicy z Paragwajem.
Znani byli przede wszystkim ze swoich wyjątkowych umiejętności jeździeckich a
także wzornictwa (min. zdobienia ciała i ceramika). Podczas wojny pomiędzy
Brazylią i Paragwajem (1864-1870) walczyli po stronie Brazylii, dzięki czemu rząd
Brazylii oficjalnie uznał ich roszczenia do ziemi. Obecnie Indianie Kadiwéu w
większości żyją w rezerwacie (Reserva Indígena Kadiwéu) znajdującym się na
terenie stanu Mato Grosso do Sul.
